Jouw brein wil helemaal geen verandering. Daar is het namelijk helemaal niet bij gebaat. Je brein houdt van de ingesleten paadjes; de vertrouwde weg, de route bewandelen die je altijd bewandelt. Want dat is wat het kent. Daar hoeft het geen moeite voor te doen. Dat is die automatische piloot, je comfort-zone. Daar voelt ie zich lekker bij. Daarom is het ook zo fijn om bijvoorbeeld lekker ’s avonds op te bank te ontspannen met een zak chips, als je dat gewend bent. Lekker even “out-tunen”. Als je jezelf dat geluksmomentje gaat ontzeggen, komt je brein in verzet.

 

Maar toch is zo’n “geluksmomentje” wat je nou juist wilt veranderen. Want eigenlijk wil je dat helemaal niet. Je wilt van die gewoonte af, omdat ie je niks brengt. Ja, overgewicht. En zo beland je in een strijd, waarin je jezelf die geluksmomentjes ontzegt, in de hoop dat je daardoor afvalt. En vaak gebeurt dat ook, zeker in het begin. Want je wilt het écht en je baalt van jezelf. Maar je automatische piloot (je brein dat jou comfortabel wil laten voelen) neemt het vroeg of laat toch weer van je over. Te meer omdat die restrictie die je jezelf oplegt, verandering betekent. Waardoor je brein in verzet komt – die wil juist weer terug naar de vroegere, comfortabele situatie.

Logische keuzes werken vaak niet


Daar komt nog iets bij. Het primitieve deel van je brein heeft tot taak om jou veilig te houden. In de oertijd was dat noodzakelijk. Je moest immers overleven tussen de slangen, tijgers en giftige planten. Je moest zorgen dat er voldoende te eten was, niet alleen voor jezelf, maar ook om de soort in stand te houden.

Hoe geëvolueerd en slim wij moderne mensen ook zijn, ons primitieve (reptielen)brein stuurt ons nog voor een groot deel aan. Onbewust natuurlijk, maar toch. Zo kunnen wij logische of verstandige keuzes denken te maken, die ons primitieve brein vervolgens volledig onderuit schoffelt.

Voorbeeld daarvan is dat je – op zich heel verstandig – jezelf die zak chips op de bank ontzegt. Je legt jezelf een restrictie op, zoals dat hoort bij een dieet. Alleen: je primitieve brein snapt dit niet, en interpreteert het direct als schaarste. Met als gevolg dat het het stresshormoon dopamine gaat aanmaken. En dopamine zorgt ervoor dat je juist zin krijgt in eten. Oeps, dat was nou net niet wat je wilde… maar wel een logische verklaring voor de eetbuien die je dan mogelijk krijgt.

Je eigen schuld? Nope. Maar wel een leerpunt.
Want met de juiste kennis kun je voortaan wel andere keuzes maken.

Afvallen betekent per definitie verandering. Maar als je dat op de verkeerde manier aanpakt, namelijk door jezelf beperkingen op te leggen (zoals bij een dieet), werkt het alleen maar averechts. Zelf heb ik jarenlang mezelf van alles en nog wat opgelegd. Echt, elke dag begon ik wel weer opnieuw. Hield ik mezelf die spreekwoordelijke worst voor: ‘morgen lukt het wél!’. Maar natuurlijk werkte dat niet. Om écht te kunnen veranderen is er iets anders nodig. Een oplossing die diëten je niet bieden. En ook niet kúnnen bieden – simpelweg omdat ze uitgaan van het restrictie-principe.

De oplossing vind je ergens anders

Hoe dan wel? Door een andere insteek te kiezen. Door je mindset te gaan veranderen. Door het dus precies andersom te doen: niet door jezelf van alles te ontzeggen, maar door op een andere manier met eten te leren omgaan. Door de onderliggende gevoelens, emoties, patronen en allerhande triggers onder de loep te nemen. Pas wanneer je dáár grip op hebt, snap je ook waarom je altijd eten gebruikte om gevoelens te onderdrukken, situaties te ontvluchten of jezelf hoe-dan-ook te saboteren. En dan kun je een switch gaan maken, door een ander eetpatroon voor jezelf te gaan ontwerpen. Precies zoals het bij jou past. Niets opgelegd, geen restricties, maar vanuit volledige keuzevrijheid. Helemaal van jou. Zodat het ook echt kán werken.